cornelis-hout-logo
cornelis-hout-logo

Hoe zal de eiken dakconstructie van de Notre Dame gereconstueerd worden? Specialist aan het woord.

Eiken gebinten - Abdijschuur 1
Eiken gebinten - Abdijschuur 2
Ten Bogaerde - Bron visitkoksijde.be
Ten Bogaerde - Bron Gemeente Koksijde

Nu het stof is gaan liggen en president Macron zijn ambitie heeft uitgesproken om binnen de 5 jaar de Notre-Dame te heropbouwen heeft al menig restauratiedeskundige zijn licht laten schijnen over de haalbaarheid van het beoogde plan. Velen van hen noemen dit ambitieus, titanenwerk of haast onmogelijk, verwijzend naar de 182 jaar die men sinds de eerste steen heeft nodig gehad om de kathedraal te verwezenlijken. Ook kunsthistorici zijn kritisch, zij stellen zich de vraag of het vooropgestelde doel niet ten koste zal gaan van de ambachtelijke glorie. De heropbouw van de kathedraal zal dus meer dan ooit een evenwichtsoefening worden tussen ambacht en gebruik van moderne technologie en materialen. 
 

Ik verwijs hierbij naar architect en restauratiedeskundige Rutger Steenmeijer die in een interview met de VRT een pleidooi hield voor het volledig opnieuw opbouwen van de eiken dakconstructie  met behoud van het volledige volume maar de leien dakbedekking en de zinken goten volledig op ambachtelijke wijze te reconstrueren. De eiken dakconstructie zal dan vermoedelijk ook geprefabriceerd worden met CNC-machines waarbij de houtverbindingen feilloos zullen worden gefreesd waar ze 1000 jaar geleden nog werden gemaakt met beitel en hamer. In België hebben we zo een voorbeeld. De eiken gebinten van de monumentale schuur in abdijhoeve van Koksijde, waar zich nu het kunstencentrum Ten Bogaerde bevindt en in 2016 werd gerestaureerd werd geprefabriceerd op CNC-machines van Cornelis Hout.
 

Hugo Cornelis, zaakvoerder van Cornelis Hout en sinds begin jaren 2000 actief bezig met het prefabriceren van eiken constructies met behulp van CNC-machines, geeft graag zijn mening over hoe hij de heropbouw van de eiken dakconstructie zou aanpakken. “Sinds de brand kregen we al meermaals de vraag of we nog geen aanvraag hadden gekregen van de Franse president voor de heropbouw van de kathedraal.” Waarop hij al lachend begint. “Eerst en vooral zouden we een zo goed mogelijk beeld moeten hebben van hoe de dakconstructie er in zijn totaliteit moet uitzien, op basis daarvan zouden we op het grondplan de nodige gebinten kunnen gaan uitzetten en de secties ervan bepalen.”
 

Een eerste probleem dat zich hierbij vormt volgens Cornelis, is dat bij dergelijke overspanningen extreem dikke balken noodzakelijk zijn om stabiele overspanningen mogelijk te maken. Dergelijke hoeveelheid zware en droge massieve balken zullen ze zelfs in Frankrijk niet direct op voorraad hebben liggen. Dit werd trouwens bevestigd door Charlois, de grootste eiken producent van Frankrijk, die berekende dat er ongeveer 3000 kubieke meter zou nodig zijn. Het gevolg hiervan is dat deze balken dan waarschijnlijk vers zullen moeten gezaagd worden, waarbij er dus een risico zal zijn dat deze balken nog krommen bij het drogen en bepaalde houten verbindingen zullen gaan openstaan of zelfs een risico is naar scheuren en stabiliteit. Als alternatief zou er met verlijmde balken kunnen gewerkt worden waar er grotere overspanningen mee kunnen behaald worden, maar hiermee verlies je de charme en authenticiteit van het massief hout. Dus ook hier wordt het weer een afweging tussen authenticiteit en moderne samengestelde materialen om de deadline van de president te behalen. “Gegeven de complexiteit en de gevoeligheid van de te nemen beslissingen staan we zeker niet in de rij om de Notre-Dame mee te helpen heropbouwen.” eindigt Cornelis. 

Nu het stof is gaan liggen en president Macron zijn ambitie heeft uitgesproken om binnen de 5 jaar de Notre-Dame te heropbouwen heeft al menig restauratiedeskundige zijn licht laten schijnen over de haalbaarheid van het beoogde plan. Velen van hen noemen dit ambitieus, titanenwerk of haast onmogelijk, verwijzend naar de 182 jaar die men sinds de eerste steen heeft nodig gehad om de kathedraal te verwezenlijken. Ook kunsthistorici zijn kritisch, zij stellen zich de vraag of het vooropgestelde doel niet ten koste zal gaan van de ambachtelijke glorie. De heropbouw van de kathedraal zal dus meer dan ooit een evenwichtsoefening worden tussen ambacht en gebruik van moderne technologie en materialen. 
 

Ik verwijs hierbij naar architect en restauratiedeskundige Rutger Steenmeijer die in een interview met de VRT een pleidooi hield voor het volledig opnieuw opbouwen van de eiken dakconstructie  met behoud van het volledige volume maar de leien dakbedekking en de zinken goten volledig op ambachtelijke wijze te reconstrueren. De eiken dakconstructie zal dan vermoedelijk ook geprefabriceerd worden met CNC-machines waarbij de houtverbindingen feilloos zullen worden gefreesd waar ze 1000 jaar geleden nog werden gemaakt met beitel en hamer. In België hebben we zo een voorbeeld. De eiken gebinten van de monumentale schuur in abdijhoeve van Koksijde, waar zich nu het kunstencentrum Ten Bogaerde bevindt en in 2016 werd gerestaureerd werd geprefabriceerd op CNC-machines van Cornelis Hout.
 

Hugo Cornelis, zaakvoerder van Cornelis Hout en sinds begin jaren 2000 actief bezig met het prefabriceren van eiken constructies met behulp van CNC-machines, geeft graag zijn mening over hoe hij de heropbouw van de eiken dakconstructie zou aanpakken. “Sinds de brand kregen we al meermaals de vraag of we nog geen aanvraag hadden gekregen van de Franse president voor de heropbouw van de kathedraal.” Waarop hij al lachend begint. “Eerst en vooral zouden we een zo goed mogelijk beeld moeten hebben van hoe de dakconstructie er in zijn totaliteit moet uitzien, op basis daarvan zouden we op het grondplan de nodige gebinten kunnen gaan uitzetten en de secties ervan bepalen.”
 

Een eerste probleem dat zich hierbij vormt volgens Cornelis, is dat bij dergelijke overspanningen extreem dikke balken noodzakelijk zijn om stabiele overspanningen mogelijk te maken. Dergelijke hoeveelheid zware en droge massieve balken zullen ze zelfs in Frankrijk niet direct op voorraad hebben liggen. Dit werd trouwens bevestigd door Charlois, de grootste eiken producent van Frankrijk, die berekende dat er ongeveer 3000 kubieke meter zou nodig zijn. Het gevolg hiervan is dat deze balken dan waarschijnlijk vers zullen moeten gezaagd worden, waarbij er dus een risico zal zijn dat deze balken nog krommen bij het drogen en bepaalde houten verbindingen zullen gaan openstaan of zelfs een risico is naar scheuren en stabiliteit. Als alternatief zou er met verlijmde balken kunnen gewerkt worden waar er grotere overspanningen mee kunnen behaald worden, maar hiermee verlies je de charme en authenticiteit van het massief hout. Dus ook hier wordt het weer een afweging tussen authenticiteit en moderne samengestelde materialen om de deadline van de president te behalen. “Gegeven de complexiteit en de gevoeligheid van de te nemen beslissingen staan we zeker niet in de rij om de Notre-Dame mee te helpen heropbouwen.” eindigt Cornelis. 

Eiken gebinten - Abdijschuur 1
Eiken gebinten - Abdijschuur 2
Ten Bogaerde - Bron visitkoksijde.be
Ten Bogaerde - Bron Gemeente Koksijde